arrepicài 2, arrepicàre , vrb rfl: repicare Definition
su si pònnere bene de bestimentu, cuncordare cun arrepicus
Synonyms e antonyms
allaputzai,
impompitare
Sentences
ma càstia comenti si arrepicat custa bècia! ◊ est totu bèni arrepicau, oi
Etymon
spn.
repicarse
Translations
French
se pomponner
English
to wear frills,
to dress elegantly
Spanish
acicalarse
Italian
ornarsi di frónzoli,
vestire con eleganza
German
sich mit Flitterwerk schmücken,
sich mit Eleganz kleiden.
ilgheleníre , vrb: irghelenire,
irghilinire Synonyms e antonyms
irghilinare,
isteniai
Sentences
o mama, it'est custu prantu? Ndhe ses irghilinia! ◊ tempus gúrpinu irghiliniu de pistoléssia (F.Satta)◊ est irghiliniu dae s'istrachidúdine e dae su pessamentu de su chi li est costandhe ◊ fit cun sa frebbe arta, sos ocros irghelenios e dilliriandhe ◊ aite ses goi irghelenia, torràndheti fine che filu de cusire?
Translations
French
épuiser
English
to wear out
Spanish
agotar
Italian
sfinire
German
erschöpfen.
infinigàe, infinigài, infinigàre , vrb Definition
fàere prus fine, torrare o menguare sa grussària de sa cosa, ma fintzes is capacidades de sa carena, de sa persona
Synonyms e antonyms
afinai,
afinicare,
assilingare,
assutighilare,
conciumire,
fragiare,
ifiniare,
insutiligai,
irrussare,
isgumentare
| ctr.
ingrussai
2.
at a bivi turmentau de su surrúngiu fintzas chi at a mòrriri infinigau ◊ portu is manus infinigadas
Etymon
srd.
Translations
French
réduire,
user
English
to thin,
to wear out
Spanish
adelgazar
Italian
assottigliare,
logorare
German
feiner machen,
verbrauchen.
istrimuzíre , vrb Definition
batire a malu puntu de debbilesa a fortza de trebballu
Synonyms e antonyms
arrematai
Sentences
za l'as istrimuzidu custa chida, su zuo, sempre arendhe!
Translations
French
épuiser
English
to wear out
Spanish
extenuar,
agotar
Italian
stremare
German
erschöpfen.
sfinigài , vrb: ifiniare*,
scinigai Definition
fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa
Synonyms e antonyms
afinai,
afinicare,
assilingare,
assutighilare,
infinigae,
insutiligai,
irrussare,
isgumentare
/
ammustèlchere
| ctr.
ingrussai
2.
sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu
Translations
French
s'amincir,
affaiblir,
épuiser
English
to wear out,
to make thin,
to weaken
Spanish
adelgazar,
agotar
Italian
assottigliare,
indebolire,
sfinire
German
feiner machen,
schwächen,
erschöpfen.
stichíri , vrb: istichire* Definition
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Synonyms e antonyms
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Sentences
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Translations
French
enfoncer,
fourrer
English
to drive,
to wear
Spanish
hincar,
clavar
Italian
ficcare,
introdurre
German
stecken,
hineinstecken.
zúchere , vrb: ciúghere,
giúchere*,
zúghere Definition
prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, in pitzu, o apresu meda, aifatu, a trubbu, a contivigiare o trebballare, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas; nau de unu mascu, de un'ómine, unire cun sa fémina, betare a sa fémina, cobèrrere; si narat fintzes in su sensu de àere, tènnere / ind. pres. 1ˆp. sing. zuco, zuto, zutzo; cong. pres. 1ˆp. sing. zuca, zuta, 3ˆ p. sing. zutzet; ger. zughindhe; pps. zutu
Synonyms e antonyms
batire,
batúchere,
bíghere,
dúcere,
gíchere,
leai,
poltare
/
cadhicare,
futire,
grumpire
/
manigiai
| ctr.
lassai
Idioms
csn:
cantas berveches zuchet su mere tuo? = cantas berbeghes pastórigat?; zúghere in buca a unu = istare faedhendhe de unu, prus che àteru a zúdigu; zúghere a ogru (carchi cosa, a ccn.) = castiai, orbetai e biri, fai atentzioni a calecuna cosa, a ccn. (itl. tener d'òcchio); zúghere in manu una cosa = manigiai una cosa po dha trabballai, po dh'arrangiai, po dhi fai calincunu cambiamentu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = belle e fata, acanta de acabbai; zúghere s'ingannia a ccn. = ordiminzare carchi ingannu, carchi trampa, fàghere su fartzu; zúghere a sa nuda, a sa lisa = chentza pònnere condò o àteru
Sentences
la zughes in daisegus sa cosa de mi aporrire ◊ zuto s'istògomo imbarratzadu ◊ zughet un'anca isenta ◊ ite bellos ocros chi zuchet custu pitzinnu! ◊ est arrennegadu paret chi zutat dimónios! ◊ zuto su mucadoredhu in busaca ◊ a chie cheret fogu zutzet sa téula!
2.
su carru che lis depet zúchere sos lapiolos, sa chisina e unu pacu de s'isterzu
3.
su mascru zughet sas berbeghes candho benint in more ◊ cussu est ómine chi li piaghet a zúghere, sempre ifatu de sas féminas!
4.
su zuighe sardu zughiat su Logu, o regnu chi siat, de sa Sardigna azummai totu líbberu de istranzos
5.
no ti fides ca cussu ti zughet s'ingannia ◊ za est cabosu, zughet régula faghindhe sas cosas ◊ ti lassas zúghere in buca dae totugantos, pro su malu fàghere chi tenes! ◊ cussa bestimenta cheret totu zuta in manu, ca est fata male ◊ si lu zughes in manu, cussu traste, malandhadu comente est, si che agabbat de derrúere
Scientific Terminology
ssl
Translations
French
tenir sur,
emmener,
mener,
monter
English
to keep,
to wear,
to bring,
to take,
to lead,
to fuck
Spanish
llevar,
montar
Italian
tenére,
avére addòsso,
portare con sé,
condurre,
montare
German
tragen,
mitbringen,
führen,
begatten.